«امروز به چند مدرسه رفتم، دیدم روز معلم را جشن گرفته‌اند. این‌ها به فرمان امیرالمومنین عمل نکردند و با آنان برخورد می‌شود. نپذیرفتن فرمان امیر به معنی بغاوت است.»

این پیامی است که نورالرحمان راشد، مسئول منطقه ۱۳ آموزش و پرورش کابل پیش از ظهر جمعه ۱۳ مهر، از طریق پیامرسان واتس‌اپ به مدیران مدارس خصوصی این شهر فرستاد و تهدید کرد اگر در مدارس خصوصی جشن معلم برگزار شود، با آنان برخورد خواهد شد.

در پیام این مقام طالبان، کسانی که روز معلم را جشن بگیرند «باغی» نامیده شده‌اند؛ اصطلاحی که طالبان برای مخالفان مسلح خود از جمله اعضای جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی افغانستان استفاده می‌کنند. باغی یا بغی‌کننده به معنی شورش‌کننده علیه حاکم مشروع اسلامی است.

پیام مقام وزارت معارف طالبان به مدیران مدارس خصوصی در کابل- ایندیپندنت فارسی

 

یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، پنجم اکتبر (مصادف با ۱۳ مهرماه) را روز جهانی معلم نام‌گذاری کرده است. در افغانستان هم سیزدهم مهرماه روز معلم است (هرچند که امسال ۱۳ مهر با چهارم اکتبر مصادف شده است)، اما امسال رهبر طالبان یک ماه پیش از فرا رسیدن این روز، با صدور فرمانی جشن گرفتن روز معلم و دیگر «مناسبت‌هایی را که در دین اسلام در مورد آنان حکمی صادر نشده است» ممنوع اعلام کرد. تا پیش از این، مسئولان مدارس دولتی و خصوصی به صورت گسترده روز معلم را جشن می‌گرفتند، اما در ۱۳ مهر ۱۴۰۳ خبری از تجلیل نیست. 

در فرمان رهبر طالبان که اوایل شهریور‌ به وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان ارسال شد، استدلال شده است که چون این مناسبت‌ها را غیرمسلمانان وضع کرده‌اند، نباید در افغانستان جشن گرفته شود. در این فرمان به روز عشاق نیز اشاره شده و آمده است که تجلیل از این مناسبت‌ها «تقلید از غیرمسلمانان» است.

تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت، دولت جمهوری و به ویژه وزارت معارف (آموزش و پرورش) افغانستان از روز معلم به صورت رسمی و با شرکت مسئولان دولتی تجلیل می‌کرد. تا یک سال پیش مقام‌های طالبان هم در جشن‌های روز جهانی معلم شرکت می‌کردند و وزارت معارف این گروه در سال ۱۴۰۲ نیز برنامه‌ای به این مناسبت برگزار کرد. 

معلم یکی از مدارس خصوصی در کابل، به شرط محفوظ ماندن نامش، به ایندیپندنت فارسی گفت در مدارس دولتی که بیشتر اعضای طالبان آن‌ها را اداره می‌کنند، هیچ برنامه‌ای به مناسبت روز معلم برگزار نشد، اما برخی مدارس خصوصی به اصرار دانش‌آموزان برنامه‌های کوچکی به این مناسبت برگزار کردند که مسئولان طالبان آن‌ها را برهم زدند.

به نقل از این معلم، مسئولان وزارت معارف طالبان از بامداد جمعه به منظور نظارت بر مدارس در سطح شهر کابل در حال سرکشی‌اند و ممکن است مدیران و معلمان مدارسی که روز معلم را جشن گرفتند، بازداشت شوند.

این معلم افزود که برخی دانش‌آموزان مدارس دولتی و خصوصی با خود کیک، شیرینی و هدایایی برای معلمانشان برده بودند اما مدیران مدارس به آن‌ها اجازه ورود ندادند و به خانه برگشتند.

برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز نوشتند مدیران مدارس از ترس طالبان به دانش‌آموزانی که قصد تجلیل از معلمانشان را داشتند، اجازه ورود ندادند.

گرامیداشت روز معلم در حالی در افغانستان ممنوع شده که رهبر طالبان پیش از این، حقوق ماهانه معلمان زن را به پنج هزار افغانی (معادل ۷۲ دلار) کاهش داد و وزارت خزانه‌داری طالبان پرداخت همین مبلغ را هم چندی پیش تا اتخاذ تصمیم نهایی، متوقف شد. 

حامد کرزی، رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان، در پیامی به مناسبت روز معلم که ایکس منتشر کرد، نوشت که معلمان در افغانستان «با وجود سختی‌های زیاد و مشکلات فراوان و با امکانات محدود، همواره در تعلیم و تربیت فرزندان وطن کوشا بودند و با آموزش و تعلیم راه رشد و پیشرفت کشور را هموار کردند».

حامد کرزی افزود که معلمان زن در افغانستان با وجودی که «خانه‌نشین» شده‌اند و اجازه فعالیت ندارند، همچنان آماده‌اند به کار ادامه دهند. کرزی از رژیم طالبان خواست «هرچه زودتر» درهای مدارس و دانشگاه‌ها را به روی دختران و زنان باز کنند تا «فرصت لازم برای رهایی از احتیاج به کشورهای دیگر» فراهم شود.

کرزی از کشورهای جهان هم خواست که با اهدای بورسیه تحصیلی به مردم افغانستان، زمینه تحصیل دختران و پسران افغان را در دانشگاه‌های معتبر جهان فراهم کنند. اخیرا گزارش‌هایی منتشر شده است که ملا هبت‌الله آخندزاده، در تصمیمی جدید، اعطای بورسیه تحصیلی کشورهای جهان به افغانستان را منع و به وزارات تحصیلات عالی رژیم این گروه دستور داده است مانع سفر تحصیلی دختران و پسران افغان به دیگر کشورها شود.

طالبان پس از بازگشت به قدرت، درهای دانشگاه‌ها و دبیرستان‌ها را به روی دختران و زنان بستند و زنان را از حق اشتغال هم محروم کردند. با وجود اعتراض‌های گسترده در داخل و خارج از افغانستان، از لغو فرمان‌های رهبر طالبان در زمینه منع تحصیل و اشتغال زنان و دختران هنوز نشانه‌ای دیده نمی‌شود.